Nga Erjon Hoxha
Rreth filmit me metrazh të shkurtër “Ëndërr e venitur” të regjizorit Petrit Kuçana realizuar nga “The Albanian”
Fatet njerëzore nën emëruesin e përbashkët ”emigracion”, përplasen vrullshëm në trajektoren e jetës. Të gjendur mes getos në një konstante të pandryshueshme dhe mundësive të pafundme për të jetuar, dhe jo thjesht frymuar, krijoi një konflikt tek një çift në emigracion.
“Ëndërr e Venitur” është titulli i filmit me metrazh të shkurtër që ka vendosur skenaristi dhe regjizori Petrit Kuçana, me një skenar të thjesht, por që të mbërthen në emocione. Janë dy botë të ndryshme brenda një kulmi shtëpie, ku bashkëjetesa mes këtyre botëve mbetet sfidë në vetvete duke përçuar jo thjesht një problem social. Mënyra e kompozimit dhe loja e aktorëve duket se qëllimshëm hap siparin e një debati të pafund ku në zbërthimin psikologjik të personazheve, lartësohet pamundësia e gjetjes së një ekuilibri që natyrshëm mund të ishte një e mesme e artë. Thjeshtësia e skenarit mund të konsiderohet si gjetje që plotpërmbushet me rryma të forta emocionale që transmetojnë personazhet e vendosura në të njëjtën hapësirë, por që koha mbetet krejtësisht e ndryshme.
Një burrë gati “arkaik” që përpiqet të realizojë misionin e tij si bashkëshort duke u bazuar në botëkuptimin që ai ka, qe vjen thuajse krejt natyrshëm si i pafajshëm për dramën që shkakton në mënyrë të pavetëdijshme si pasojë e mosveprimit të tij. Ne çdo intonacion që vjen pothuajse dhunshëm, kërkohet të transmetohet pafajësia e tij. Në skajin tjetër gruaja e mirëedukuar që përpiqet të ndryshojë një mentalitet të ndryshkur. Ajo mbetet në luftë të vazhdueshme në qasjen drejt një mënyre të ndryshme jetese. Ky personazh shfajësohet pikërisht duke fajësuar veten për këtë dështim.
Tentativave të shumta i shtohen ngjyrat e një braktisjeje të qëllimit ku relativizohet fajësia për tradhti dhe si shkak qëmtohet ana tjetër e botës së saj, burri në botën e tij të ndryshkur.
Ngjarjet ndryshojnë rrjedhë kur asaj i dhurohet një tufë me lule me një postulatë që duket se ja rikthen buzëqeshjen që shfaqet si një plotpërmbushje të qëllimit të saj. Megjithatë ajo përpiqet sërish të shkundë botën e kornizuar të bashkëshortit “duke ofruar rezervimin në një lokal vetëm me qirinj”. Por edhe kjo tentativë përplaset në ndërgjegjen e kyçur të botëkuptimit tërësisht të vjetër të bashkëshortit, që duket se sjell edhe ndryshimin e kursit të sjelljes së saj. Është thuajse e pamundur të gjesh qartësinë e fajtorit/fajtores duke aluduar tek rrethanat që e çojnë këtë ngjarje drejt një divorci të pashmangshëm. Përsonazhet janë përzgjedhur me shumë kujdes, ku mosha është një element tjetër që aludohet në këtë subjekt. Në skenar vjen një pafajësi e gjithëpranuar, që është krijesa e tyre, vajza e cila sillet në fund të filmit. Në mendjen e shikuesit mbeten të pashkoqitura lotët e saj që shtojnë nuancat e tragjikes, bashkë me pyetjen e pafajshme për të atin që detyrohet të largohet pas një veprimi të dhunshëm. E megjithatë fundi i filmit servir disa nuanca shprese të gruas që kërkoi, që u përpoq, por dështoi. Një shpresë për të vazhduar jetën krejtësisht ndryshe, duke mos thërrmuar tërësisht ëndrrën që ajo kishte patur. Mbase shkalla e optimizmit është shumë e madhe duke e quajtur ëndrrën të venitur.
Në film regjizori është përpjekur ti japë një karakter universal, ndonëse ngjarjet zhvillohen në Londër dhe loja e personazheve është mjaft e arrirë qoftë nga i talentuari Sokol Cahani, roli i gruas Endriona Deda, personazhi misterioz Ermir Lleshi dhe sidomos shfaqja e jashtëzakonshme, tepër emocioniuese e vogëlushes Alba Metalia.
Në lojën e fateve njerëzore ëndrrat thjesht veniten?!..
Në të vërtetë kërkohet shumë optimizëm për të besuar se një ëndërr nuk thërrmohet…