ESMERALDA SADIKAJ
Dastid Miluka ёshtё piktori shqiptar qё jeton prej vitesh nё Belgjikё. Veprimtaria e tij artistike pasqyrohet si nё Belgjikё, nё Europё, po ashtu edhe nё atdhe. Veprat e Dastidit janё si me ngjyra po ashtu edhe bardh e zi. Depёrton nё njё botё sa tё njohur dhe tё panjohur, por qё artdashёsi dashurohet me punёn e tij. Ai veçon si punimin e tij tё zemrёs , atё qё mban emrin ‘Puthja’. Kjo vepёr i kushtohet dhe himnizon ndjenjёn mё sublime, atё tё dashurisё.
Cilat janë momentet e para qe ju kanë mbetur ne mendje kur erdhët në Belgjikë?
Pёr t’ju pёrgjigjur kёsaj pyetje do mё duhej tё kthehem pas nё kohё, afёrsisht 12 vite pёrpara. Pёr Belgjikёn dhe pёr qytetin ku unё jetoj, Brukselin, kisha dёgjuar ashtu si tё gjithё, si kryeqendra e politikёs europiane. Ajo qё gjeta dhe mё tёrhoqi mё tepёr nё kёtё qytet ishte pjesa e vjetёr e tij, ajo pjesё historike ku ndёrtesat me fasadat e tyre tё ardhura nga shekulli XVI-XVII, ndertesat nё stil Art Noveau, kafenetё, brasseritё dhe tarracat e tyre nё tё cilat pёrzihen aromёrat nga mё tё veçantat. Kёtu njё i sapoardhur do tё binte patjetёr nё kontakt me «french fries» (qё duke e lёnё mёnjanё emrin, nё tё vёrtet janё shpikje belge) dhe birrat e ndryshme nga tё cilat tё famshme janё ato tё prodhuara nёpёr manastire. Do tё vazhdoja me shumёllojshmёrinё e prodhimit tё pralinave, çokollatave dhe «gaufre» apo siç njihen nё gjuhёn angleze «ёafels». Pra, e gjithё kjo atmosferё qё mbart brenda arkitekturёn eklektike, aromërat si dhe larmia e njerzёve tё çdo lloj nacionaliteti pёrbёn dhe pjesёn me sharmante tё asaj qё unё ndjeva nё momentet e para tё mbёrritjes kёtu. Ishte pikёrisht kjo atmosferё e veçantё deri diku dhe ёndёrrimtare qё tё magjepste me tё dukshmen dhe tё padukshmen e saj. Brukseli, qё unё zbulova ishte njё qytet kozmopolitan por i cili ruante mё sё miri konotacionet e njё qyteti me intimitet, i ngrohtё por sa i zhurmshёm aq edhe diskret.
E kishit planifikuar apo ishte rastësi që jeni në këtë profesion?
Nuk mendoj qё ishte rastёsi. Unё vij nga njё familje artistёsh. Po ashtu kam kryer studime disa vjeçare pёr arte figurative dhe qё prej shume vitesh i dedikohem kёtij lloj arti. Sjell nё mendje qё jam marrё me pikturё qё nё moshё tё vogёl dhe mund tё them qё piktura ka qenё gjithmonё prezente madje dhe nё momente kur prioritetet mendohej qё mund tё ndryshonin. Pёr mua ёshtё njё mjet i rёndёsishёm komunikimi dhe transmetimi ndjesor dhe si e tillё ajo ёshtё e pranishme nё çdo moment tё jetёs time.
Cili ka qenë çelësi i suksesit tuaj?
Nuk e kam kёrkuar suksesin domosdoshmёrisht. Dua tё them qё nuk ёshtё se kur filloj tё punoj pёr tё krijuar njё vepёr e mendoj qё kjo patjeter duhet tё ketё sukses. Unё thjesht krijoj sepse e ndjej tё domosdoshёm dhe tё nevojshёm tё gjithe procesin e krijimit, duke filluar qё nga mendimi e deri tek realizimi i veprёs. Ajo qё pёr mua ёshtё e rёndёsishme ёshtё qё tё jap mё tё mirёn nga vetja pёr sa i perket realizimit. Nuk mendoj qё synimi dhe ideja mё e mirё ёshtё kёrkimi nё mёnyrё absolute i suksesit nё vetvete. Personalisht, mendoj dhe besoj qё arritja e mё te mirёs sё vetvetes dhe tejkalimi i saj ёshtё njё ide me pozitiviste e cila kthehet nё mekanizёm vazhdimёsie edhe me fryt dhёnёs se vet synimi i arritjes sё suksesit si tё tillё.
Pёrveç kёtyre mё sipёr, mendoj qё i rёndёsishёm ёshtё dhe kontakti me publikun. Pёrveç diskutimit rreth punёve ёshtё kёnaqesi takimi me artdashёsit prej tё cilёve edhe mёsoj shumё. ёshtё njё nga elementet kryesor tё qenit i rrethuar nga njerёz qё besojnё tek ty. Nё kёtё drejtim mendoj se kam pasur fat.
Cili është mesazhi që dëshironi të përcillni nëpërmjet veprave tuaja?
Pёr mua i rёndёsishёm mbetet krijimi i gjendjes emocionale, pёrcjellja e elementeve ndjesore dhe komunikimi ndёrmjet tyre. Mesazhet qё percillen nepermjet punimeve te mia mund tё jenё nga mё tё ndryshmet dhe kjo nё varёsi tё çdo vepre tё krijuar. Nёse do e shikoja tё gjithё veprёn time aktuale si njё tёrёsi atёherё do tё thoja qё mesazhi kryesor synon tё bёj njё «zoom in» nё tematikёn e asaj çka i pёrket marrёdhёnies ndёrmjet njeriut dhe vetvetes nga njёra anё dhe relacionit ndёrmjet tij dhe natyrёs nё anёn tjetёr. Kjo duke pasqyruar anёn njerёzore shpesh tё dyalizuar me gjithё problematikat e tij tё brendshme, gjendjet emocionale tё cilat çojnё dhe nё mёdyshjet e raporteve tё tij me tё brendshmen por dhe tё jashtmen apo elementet qё e rrethojnё. Mesazhi qё vjen ёshtё mё tepёr dashuri dhe respekt pёr tё ngjashmit, pёr ambientin, habitatin apo natyrёn ku jemi seleksionuar dhe zgjedhur tё jetojmё.
Në çfarë niveli është bashkëpunimi mes shqiptarëve dhe a ka hapësira dhe mundësi për më shumë bashkëpunim?
Mund tё them qё bashkёpunim ka, por mendoj qё ka mundёsi pёr shumё mё tepёr. Kёtu i referohem tё gjitha fushave dhe absolutisht nё mёnyrё tё veçantё asaj tё kulturёs, e cila gjithmonё ofron shumё mё tepёr hapёsira bashkёpunimi. Besoj qё kemi shumё mё tepёr pёr t’i treguar botёs dhe jam i mendimit qё duhen bёrё shumё mё tepёr pёrpjekje nё kёtё drejtim dhe kjo pikёrisht duke krijuar hapёsira mё tё mёdha bashkёpunimi ndёrmjet nesh.
Çfarë është atdheu për ju?
Atdheu ёshtё toka ku nёna na lindi. Ёshtё rrёnja qё na mban tё lidhur pёr tё na dhёnё forcё dhe energji dhe kur jemi larg. Ёshtё shtёpia e ngrohtё nё acare tё ftohta. Ёshtё kurora e gjetheve tё gjelbёrta dhe flladeve tё freskёta nё mes tё zhegut tё vapёs. Ёshtё burimi i ujit tё kristaltё. Ёshtё pjalmi dhe esenca pa tё cilёn neve do tё ngeleshim pa ushqimin e nevojshёm shpirtёror. Ёshtё fёmija, ёshtё i riu,ёshtё plaku. Ёshtё fjala. Atdheu ёshtё gjithçkaja qё jeton nё brendinë tonë.
Cilat mendoni se janë vlerat më të mira që duhet t’i ruajë një familje shqiptare në emigracion?
Mendoj qё ne si shqiptar kemi tradita tё shumta tё cilat pёrbёjnё dhe vlera tё mёdha dhe qё jo rrallё herё na vijnё tashmё dhe natyrshёm pasi janё bёrё pjesё e pandarё e jona. Sigurisht qё mikpritja dhe respekti ndaj mikut edhe ne emigracion, familjet shqiptare vazhdojnё t’i ruajnё si tё tilla dhe kjo ёshtё vlerё e pakundёrshtueshme. Po ashtu respekti dhe tolaranca qё ne si shqiptar kemi dhe pёr sa i perket besimeve fetare tё ndryshme ashtu si nё Shqipёri vazhdon tё ruhet si e tillё edhe ketu. Do tё shtoja po ashtu dhe vlerёn e mirefilltё pёr sa i perket ruajtjes sё vlerave tё familjes si entitet. Pra familja, pёr ne ёshtё e rёndёsishme. Po ashtu ruajtja e identitetit dhe e kulturёs tonё shqiptare. E pёrmbi tё gjitha vlera mё e madhe qё njё familje shqiptare nё emigracion duhet tё ketё ёshtё ruajtja e gjuhes shqipe dhe transmetimi i saj dhe brezave te rinj.
Cili është mesazhi juaj për shqiptarët në Belgjikë dhe kudo ndodhen?
Ashtu si dhe parardhёsit tanё, duhet tё japim mё tё mirёn nga vetja dhe t’i pёrkushtohemi vlerave tё mirfillta. Tё kemi mё shumё dashuri dhe respekt pёr njeri- tjetrin dhe tё jemi mё pranё atyre qё kanё mё tepёr nevojё. Mund tё ketё shumё arsye qё mund tё na ndajnё por janё mё shumё se 1000 arsye tё tjera qё na bёjnё tё jemi bashkё dhe mё kryesorja nga kёto dhe qё kurrё nuk duhet harruar ёshtё qё kemi njё identitet, identitetin shqiptar.
